LİDER MİSİNİZ? YOKSA…

“İşyerimde lider olmak istiyorum”

“Şirketimde lider olmak istiyorum”

“Yaptığım işte lider olmak istiyorum”

Liderlik nedir? Bir lider nasıl özellikler taşımalıdır? Liderlik üzerine tüm fikirlere ve yazılanlara bakıldığında üç önemli nokta dikkati çekiyor: insan, etkileme ve amaçlar. Kelime anlamı olarak ele alındığında Lider ya da Önder, bulunduğu çevreye yarar sağlayan, süregelen gelenekte köklü değişiklikler yapan, çevreyi yönetmek için, sorumluluğu; sezgi, zekâ ve bilgiye dayalı karar ve uygulamalarla taşıyan kişiye denir. Lider; elindeki gücü kullanabilme kapasitesine bağlı olarak, çevresini etkileyen kişidir. Gerektiğinde aldığı zor kararların ve sonuçlarının ardında durmasını bilir.

Aslında lider yukarıda yaptığımı tanımlamalardan çok daha büyük bir değeri ifade eder. Onu tanımlamak ve örgüt içindeki yerini netleştirmek için yönetim ve yönetici kavramlarını incelemek gerekir.

Yönetim örgütün üst yönetimi tarafından belirlenmiş amaç ve hedeflerin gerçekleşmesi için çalışanlara yön belirlenmesi, harekete geçirilmesi ve sonuçların değerlendirilmesi sürecidir.

Yönetici ise, işleri planlayan, organize eden, sorunları çözen, personeli motive eden ve daha birçok yönetsel beceriye sahip kişi olarak adlandırılır. Ancak yönetici bu görevlerin çok azını yerine getirmektedir. Bu ya kendisinden (eğitim, beceri eksikliği, işe odaklanamama ve sorunlu iletişim kurma vb.) ya da çalıştığı işletmenin kültüründen kaynaklanmaktadır.

Tüm bu sorunlar yöneticilik kavramının yeterliliğinin tartışılmasına neden olmaktadır. Gerçekten de, karmaşık sorunları çözmek, örgüt içinde güçlü bir bağlılık ve motivasyon duygusu yaratmak için liderlik becerilerine ihtiyaç vardır.

Peki Siz Hangisisiniz? Lider Mi? Yoksa Yönetici Mi?

Bu sorunun cevabını bulabilme için Warren Bennis’in Bir Lider Olabilmek kitabında ye verdiği aşağıdaki farkları ele almak gerekir.

1. Yönetici sadece yönetir, liderse yönetirken yenilikler yapar.

2. Yönetici bir kopyadır, liderse orjinaldir.

3. Yönetici elindekileri korumaya, lider onları geliştirmeye çalışır.

4. Yönetici sistemler ve yapı üzerinde durur, liderse kişilerin üzerine eğilir.

5. Yönetici çalışanlarını baskı ve kontrol altında tutmaya çalışır, liderse onlara güven verir.

6. Yönetici kısa vadeli düşünür, liderse uzun vadeli bir bakış açısına sahiptir.

7. Yönetici “Nasıl?” ve “Ne zaman?”, liderse “Ne?” ve “Niçin?” sorularını sorar.

8. Yöneticinin gözü hep alt sınırlardadır, liderin gözü ise hep ufuğa yönelmiştir.

9. Yönetici taklit eder, lider icat eder.

10. Yönetici statükoyu kabullenir, lider ona meydan okur.

11. Yönetici tipik iyi bir askerdir, liderse kendine has bir kişiliktir.

12. Yönetici işleri doğru yapar, liderse doğru işleri yapar.

İyi Bir Liderin 10 Temel Özelliği

İnsanlar genelde lider olmak ister. Ama önce sorulması gereken soru şudur: Liderlik yapmak için gerekli özelliklere sahip miyiz? İşte bir liderin sahip olması gereken 10 özellik:

1. Cesaret:

Bir lider cesurdur – Hiç kimse cesareti olmayan bir kişinin peşinden gitmek istemez. Cesur olmayan kişilerin liderliği de uzun sürmez!

2. Öz-denetim:

Kendini kontrol edemeyen bir kişi başkalarını da kontrol edemez.

3. Adalet:

Bir lider adaletsiz olabilir mi? Bazı kişilere şöyle, diğerlerine ise farklı bir biçimde davranabilir mi?

4. Karara bağlılık:

Lider olan kişi, verdiği karardan dönmez.

5. Planlara bağlılık:

Başarılı bir lider yapacağı işi planlar ve planını uygular. Bir başka deyişle: Plan yapmayan, başarısızlığı planlar!

6. Beklenenden daha fazlasını yapmak:

Bir liderin kendisinden beklenenden daha fazlasını yapacak cesareti vardır. Sadece kendisinden bekleneni yapan kişiler genelde bir liderin peşinden gidenlerdir.

7. Sevilen bir kişilik:

Düşüncesiz bir kişi lider olamaz. Sevilmeyen bir liderin peşinden hiç kimse gitmez.

8. İlgi ve anlayış:

İyi bir lider insanlara ilgi gösterir. Onların sorunlarını anlar ve bir çözüm bulmak için çaba gösterir.

9. Ayrıntılara hakim olmak:

Ayrıntılara önem vermeyen bir kişi liderlik konumunu uzun süre koruyamaz.

10. Tüm sorumluluğu üstlenmeye hazır olmak:

Başarılı bir lider, yönettiği kişilerce yapılan işlerin tüm sorumluluğunu üstlenir. O kişilerden biri başarısız olursa, kendisinin başarısız olduğunu düşünür. Ekibindeki kişilerden biri başarılı olduğunda da, o kişiyi över ve ekibini de çalışmaları için kutlar!

Psk.Sinem Çelenk | sinem@mentisdanismanlik.com.tr