DUYGUSAL ZEKA

DUYGUSAL ZEKA

Psk.Sinem Çelenk | sinem@mentisdanismanlik.com.tr

Son yıllarda duygusal zeka kavramı daha çok önem verilen ve tartışılan bir kavram olmuştur. Bunun nedeni hayatta başarı ve mutluluğun sağlanabilmesinde, belirli bir IQ düzeyinin yanı sıra, bireylerin duygusal zekaya da sahip olmalarının gerekliliğidir. Araştırmalara göre duygusal zekası yüksek olan bireyler, aile ve sosyal çevrelerinde iyi ilişkiler kurabilen, başarıyı daha kolay yakalayabilen, daha fazla üreten, iş hayatında astları ve üstleri tarafından sevilip sayılan ve kariyerinde daha hızlı yükselebilen kişilerdir.

Duygusal zeka kavramı, 1995 yılında psikolog Daniel Goleman tarafından yayınlanan ve en çok satanlar listesinde yer alan “Duygusal Zeka” adlı kitap ile popüler bir Kavram haline gelmiştir.

Duygusal Zeka kavramı, bir zeka türü olmakla birlikte İngilizce olarak EQ olarak ifade edilmektedir.

"Duygusal zeka kendimizin ve etrafımızdaki kişilerin duygularını fark etme, kendimizi motive etme ve kendi içimizde ve ilişkilerimizde duygularımızı iyi idare edebilme kapasitemizdir.

IQ ve EQ

İkisi arasında bir paralellik illaki vardır. Ama aynıdır diyemeyiz. Aralarında farklar vardır. IQ yüksek diye EQ da yüksek olacak diye bir şart yoktur. İnsanın duygusal zekasının yüksek olması IQ sunu destekleyen bir faktördür.

IQ kişinin zeka fonksiyonlarının değerlendirir. EQ ise duygusal sentez ve duygusal tespitleri bize belirtir. Eskiden başarı için IQ önemli görülürken son yıllarda artık başarı için kişinin EQ’sunun yüksek olması gerektiği ortaya çıkmaktadır. Özellikle iş ortamında sosyal ilişkilerde kişinin stresi yönetebilmesi, duyguları tanımlayıp bunlara uygun davranabilmesi IQ’dan biraz daha ön plana çıkan faktörler olmuştur.

Sonuç olarak duygusal zekası yüksek olan bir insan IQ’sunu daha iyi yönetebilme kapasitesine sahip olduğu için duygusal zeka IQ’dan daha önemli hale gelmektedir.

DUYGUSAL ZEKA İÇİN 5 TEMEL YETENEK 

Kendini Tanımak 

Kendini tanıma, duygusal zekanın temelidir.

Kişinin kendi iç dünyasını tanıması, sahip olduğu kaynakların ve gücün farkında olmasıdır.

Bu yetenek kişinin, diğer kişiler fırsatlar ve olaylara nasıl karşılık vermesi gerektiğini anlayabilmesi için öncelikle kendi duygularının farkında olması gerektiği anlayışına dayanır.

Duygularını Yönetebilmek

Duyguları uygun şekilde idare yeteneği, öz bilinç üzerine inşa edilir.

Duyguları yönetebilme, kişinin duygularını kontrol ederek dürüst ve tutarlı davranması, değişimlere karşı kendini ayarlayabilmesi, kendi gücünü, zayıflıklarını ve sınırlarını bilmesi ve bunu kabullenmesidir.

Bu yeteneği zayıf olan kişiler sürekli huzursuzlukla mücadele ederken, kuvvetli olanlar isi hayatın tatsız sürprizleri ve terslikleriyle karşılaştıklarından sonra kendilerini daha kolay toparlayabilmektedir.

Motivasyon

Bireyin bir amaç doğrultusunda, kendi arzu, istekleri doğrultusunda davranması ve çaba göstermesidir.

Kişi, yaptığı işe heves ve keyifle motive olduğu ölçüde başarıya ulaşır. İşte duygusal zeka tam da bu anlamda temel bir yetenektir ve diğer tüm yetenekleri, bilerek ya da körelterek, derinden etkileyen bir güçtür

Empati

Bir kişinin kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak olaylara onun bakış açısıyla bakması, o kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlaması, hissetmesi ve bu durumu ona iletmesidir.

Empati sahibi kişi,

•      “başkalarının duygularıyla tanışık ve barışıktır”,

•      “duygusal ipuçlarına duyarlıdır ve iyi dinler”,

•      “duyarlı davranır ve iyi dinler”,

•      “duyarlı davranır ve başkalarının bakış açısını anlar”,

•      “başka insanların ihtiyaç ve duygularını anlayarak onlara yardımcı olur”

Sosyal Beceriler

Sosyal beceri, büyük ölçüde başkalarının duygularını idare etme becerisidir.

Söz konusu beceriler popüler olmanın, liderliğin kişiler arası etkinliğin altında yatan unsurlardır.

Sosyal zekaları yüksel olan bireyler, insanlarla rahat ilişki kurabilen, onların tepkilerini, hislerini akıllıca okuyabilen, yönlendirebilen, organize edebilen ve insanlar arasındaki tartışmaların üstesinden gelebilirler

Bu beceriler;

•      “iletişim”,

•      “etki yaratma ve etkileme”,

•      “çatışma çözümü”, “işbirliği”,

•      “ekip çalışmasına yatkınlık”,

•      “liderlik”,

•      “ilişki kurmak” ve

•      “gücün farkında olmak” gibi özellikleri içerir

DUYGUSAL ZEKA GELİŞTİRİLEBİLİR Mİ?

Duygusal Zeka geliştirilebilir bir özelliğe sahiptir. Gelişmesi için belli bir yaş sınırlaması yoktur.

•         Öneri 1: Kendinizi tanıyın.

•         Öneri 2: Duygularınızı ve onları kontrol etmeyi öğrenin.

•         Öneri 3: Kendinizi, kişisel özelliklerinizi başkalarına açık tutunuz.

•         Öneri 4: İletişim kurma becerinizi geliştiriniz.

•         Öneri 5: Problem çözücü olun.

•         Öneri 6: Eleştiriye açık olun.

•         Öneri 7: İnsanlar ile İlgilenin.